Η υπόθεση Leopold-Loeb

Το 1924 οι νεαροί Nathan Leopold και Richard Loeb, φοιτητές που κατάγονταν από την ανώτερη κοινωνική τάξη του Σικάγου, απήγαγαν και φόνευσαν τον δεκατετράχρονο Robert Franks στην προσπάθειά τους να τελέσουν το «τέλειο έγκλημα». Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι υπερασπιστικοί ισχυρισμοί του συνηγόρου των Leopold και Loeb περί μη επιβολής θανατικής ποινής. Το βασικό επιχείρημα του συνηγόρου υπεράσπισης ήταν ότι οι δράστες δεν αποφάσισαν ελεύθερα την τέλεση του εγκλήματος, αλλά οδηγήθηκαν σε αυτό από παράγοντες που δεν μπορούσαν να ελέγξουν και ιδίως από γεγονότα της παιδικής τους ηλικίας και από την ασταθή ψυχική τους κατάσταση. Πρόκειται για ένα επιχείρημα προερχόμενο από ντετερμινιστικές αντιλήψεις, σύμφωνα με το οποίο δεν μπορεί να επιβληθεί θανατική ποινή στον δράστη, διότι αυτός δεν αποφασίζει ελεύθερα να παρανομήσει, αλλά εγκληματεί επειδή άλλοι παράγοντες καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις πράξεις του. Σημειωτέον, ότι τόσο η κατηγορούσα αρχή όσο και η υπεράσπιση προσκόμισαν στο δικαστήριο ψυχιατρικές πραγματογνωμοσύνες αναφορικά με την ικανότητα των δραστών προς καταλογισμό. Οι πραγματογνώμονες που κλήθηκαν από την κατηγορούσα αρχή κατέθεσαν ότι οι κατηγορούμενοι είχαν πλήρη πνευματική διαύγεια κατά την τέλεση του εγκλήματος. Ωστόσο, η υπεράσπιση αντέτεινε ότι οι Leopold και Loeb ήσαν συναισθηματικά ασταθείς και ως εκ τούτου δεν μπορούσαν να αποφύγουν την τέλεση του εγκλήματος. Στο πόρισμα των πραγματογνωμόνων που προτάθηκαν από την υπεράσπιση υποστηρίζεται ότι ο Leopold έπασχε από ναρκισσιστικές φαντασιώσεις και θεωρούσε τον εαυτό του ανώτερο των υπολοίπων, ενώ ο Loeb ανέπτυσσε αντικοινωνική συμπεριφορά ήδη από μικρή ηλικία και φαντασιωνόταν την τέλεση εγκλημάτων ή τον εγκλεισμό του σε φυλακή. Τελικά, οι Leopold και Loeb απέφυγαν τη θανατική ποινή και καταδικάστηκαν σε ισόβια κάθειρξη. Το δικαστήριο κατέληξε σε αυτή την κρίση συνεκτιμώντας το νεαρό της ηλικίας των δραστών, αφού δεν είχαν συμπληρώσει το εικοστό πρώτο έτος κατά τον χρόνο τέλεσης της πράξης.

Η ταινία

Στην υπόθεση Leopold-Loeb βασίστηκε το θεατρικό έργο «Rope» του Patrick Hamilton. «Η Θηλιά» του Alfred Hitchcock αποτελεί διασκευή του θεατρικού του Hamilton. Η ταινία γυρίστηκε το 1948 και αποτελεί κατά δήλωση του σκηνοθέτη «ένα πείραμα που συγχωρείται».

“Η Θηλιά” είναι άλλο ένα μάθημα ψυχολογίας από τον εξπέρ στο είδος σκηνοθέτη με θέμα αυτή τη φορά «τον αναίτιο φόνο», αλλά ταυτόχρονα κι ένα πρωτοποριακό σκηνοθετικό πείραμα του Χίτσκοκ. Είναι η πρώτη έγχρωμη ταινία του, η πλοκή εξελίσσεται σε πραγματικό χρόνο, οι σκηνές γυρίζονται με τη σειρά που τις βλέπουμε, είναι γυρισμένη εξ’ ολοκλήρου σε ένα διαμέρισμα με εξαίρεση το εναρκτήριο πλάνο, και με διακριτικά αλλά σαφή ομοφυλοφιλικά υπονοούμενα. 

Η πρωτοπορία της έγκειται κυρίως στις τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν. Κάθε λήψη διήρκεσε 10 περίπου λεπτά και κάθε σκηνή γυρίστηκε στο ίδιο κινηματογραφικό σετ. Οι τοίχοι του σετ στηρίζονταν σε ρόδες, οι οποίες μετακινούνταν κάθε φορά που χρειάζονταν να περάσει η κάμερα κι έπειτα τοποθετούνταν στην αρχική τους θέση. Η κίνηση της κάμερας ήταν προσεγμένη ώστε να μη χρειαστεί σχεδόν κανένα μοντάζ. Όταν η κάμερα απομακρυνόταν από τα πρόσωπα των πρωταγωνιστών εστιαζόταν σε αντικείμενα του σετ, όπως σε ένα ρούχο ή σε ένα έπιπλο, προκειμένου να καμουφλαριστούν τα cuts. Πίσω από το παράθυρο των σκηνικών στήθηκε το μεγαλύτερο κυκλικό πανόραμα σε κινηματογραφικό πλατό με τα ομοιώματα του Empire State Building και του Κτιρίου Κράισλερ.

Σήμερα “η Θηλιά” θεωρείται η πιο τολμηρή ταινία του Χίτσκοκ. Μία ταινία-διάλεξη, μία πραγματεία επάνω στην αδιαπραγμάτευτη αξία της ανθρώπινης ζωής, μία εμβάθυνση στην έννοια του Υπερανθρώπου, και μία φιλοσοφική διάλεξη για το νόημα της Ύπαρξης. Πρόκειται για ένα εξαίρετο θρίλερ, επειδή έκανε αυτό που πρέπει να κάνει ένα θρίλερ: να δημιουργεί αγωνία δίχως να σε «μπουκώνει» με υπερβολική βία.