Από το “Συνέβη μια νύχτα” έως το “Mια υπέροχη ζωή”, ο Φρανκ Κάπρα μάς χάρισε αριστουργηματικές ταινίες και δικαίως θεωρείται ένας από τους πιο διάσημους σκηνοθέτες της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ.

Στις 18 Μαΐου 1897 κοντά στο Παλέρμο της Σικελίας, γεννήθηκε ο Φρανκ Κάπρα, ίσως ο πιο σημαντικός σκηνοθέτης της δεκαετίας του 1930, κατά τη διάρκεια της οποίας κέρδισε τρία βραβεία Όσκαρ καλύτερης σκηνοθεσίας.

Γιος μεταναστών -η οικογένεια του μετανάστευσε στο Λος Άντζελες από ένα χωριό της Σικελίας, όταν ήταν μόλις έξι ετών- ο Κάπρα κατάφερε μέσα από πολλές δυσκολίες να αποφοιτήσει με πτυχίο χημικού μηχανικού. Ο κινηματογράφος όμως αποδείχτηκε η μεγάλη του αγάπη και η σκηνοθεσία ήταν μονόδρομος.

Σε ηλικία 25 ετών και παρ’ όλο που δεν είχε καμία εμπειρία στον κινηματογράφο, έπεισε έναν ηθοποιό του θεάτρου που ήθελε να γυρίσει μια ταινία βασισμένη σε ποίηση, να τον προσλάβει για να σκηνοθετήσει τη ταινία του, με τίτλο “The Ballad of Fisher’s Boarding House”. Στη συνέχεια, ο Κάπρα έπιασε δουλειά σε ένα κινηματογραφικό στούντιο του Σαν Φρανσίσκο και άρχισε να μαθαίνει από την αρχή την κινηματογραφική παραγωγή, δουλεύοντας ως μοντέρ, βοηθός κάμερας, υπεύθυνος ιδιοκτησίας, σεναριογράφος και βοηθός σκηνοθέτη.

Το 1924 άρχισε να εργάζεται ως σεναριογράφος για την κωμική σειρά ταινιών “Our Gang” του Χαλ Ρόουτς. Περνώντας στην “Keystone Company” του Μακ Σένετ, σκηνοθέτησε μερικές από τις πιο επιτυχημένες βουβές ταινίες του κωμικού Χάρι Λάνγκτον -συμπεριλαμβανομένων των “The Strong Man” (1926) και “Long Pants” (1927) – αλλά όταν οι δυο τους διαφώνησαν, ο Κάπρα απολύθηκε.

Το 1928, αφού σκηνοθέτησε το “For the Love of Mike” (1927) με την Κλοντέτ Κολμπέρ, ο Κάπρα ξεκίνησε τη μακρά συνεργασία του με την Columbia Pictures και τον επικεφαλής της, Χάρι Κον, καθώς και με τον κινηματογραφιστή Τζόζεφ Γουόκερ. Ένα από τα λεγόμενα “φτωχικά” στούντιο, η Columbia τότε δεν διέθετε την οικονομική δυνατότητα, τους διάσημους ηθοποιούς και το κύρος των μεγάλων στούντιο, όπως η Metro-Goldwyn-Mayer (MGM), η Paramount και η Warner Brothers.

Κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους του στην Columbia, ο Κάπρα σκηνοθέτησε επτά βωβές ταινίες, κυρίως με προϋπολογισμό Β’ κατηγορίας: το μελόδραμα “That Certain Thing, So This Is Love?”, μια κωμωδία με θέμα την πυγμαχία “The Matinee Idol”, την ρομαντική κωμωδία της οποίας η ένταση μεταξύ των αξιών της μεγαλούπολης και της μικρής πόλης προμήνυε μερικές από τις χαρακτηριστικές μεταγενέστερες δουλειές του Κάπρα “The Way of the Strong”, το αστυνομικό μελόδραμα”Say It with Sables”, ένα μελόδραμα στο οποίο πρωταγωνιστούσε ο Φράνσις Μπούσμαν, με τίτλο “Submarine”, μια μεγάλου προϋπολογισμού ταινία δράσης και το “The Power of the Press”, με τον Ντάγκλας Φέρμπανκς Τζούνιορ.

Καθώς το στούντιο περνούσε στην εποχή του ήχου, ο Κάπρα έγινε ο πιο έμπιστος σκηνοθέτης του Κον. Τότε σκηνοθέτησε την ταινία “Η Νεότερη Γενιά” (1929), ένα δράμα για έναν άνδρα που εγκαταλείπει την οικογένειά του στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης για να αναζητήσει την καλή ζωή στην Παρκ Άβενιου, μία ταινία με μερική χρήση ήχου. Το πρώτο αμιγώς μη-βωβό έργο του Κάπρα ήταν η κωμωδία “The Donovan Affair” (1929), ενώ την ίδια χρονιά ακολούθησε η ταινία “Flight”, που απέδειξε την αξιοσημείωτη επιμονή του να σκηνοθετεί και να κινηματογραφεί όλη την εναέρια δράση του χωρίς κόλπα ή ειδικά εφέ.

Περνώντας πλέον στην λεγόμενη Χρυσή Εποχή του κινηματογράφου, ο Κάπρα σκηνοθετεί μερικά από τα πιο διάσημα έργα που βλέπουμε και θαυμάζουμε μέχρι και σήμερα, κερδίζοντας πολλά Όσκαρ σκηνοθεσίας.

Ας θυμηθούμε λοιπόν μερικά από τα πιο αξιοσημείωτα έργα του:

• Lady for a Day (1933)
• Συνέβη μια νύχτα (1934)
• Ο Πρίγκηψ των Δολλαρίων (1934)
• Δε θα τα πάρεις μαζί σου (1938)
• Ο Λαός Προστάζει (1941)
• Αρσενικό και παλιά δαντέλα (1944)
• Μια Υπέροχη Ζωή (1946)

Περισσότερο απ’ όλα για τον Κάπρα μετρούσαν οι ίδιοι οι ηθοποιοί. Συχνά καθυστερούσε την παραγωγή επί μήνες, προκειμένου να εξασφαλίσει τους ιδανικούς ερμηνευτές. Θεωρούσε ότι η διανομή των ρόλων έπαιζε καθοριστικό ρόλο στο χτίσιμο των χαρακτήρων και συχνά δημιουργούσε τους χαρακτήρες έχοντας κατά νου συγκεκριμένους σταρ του κινηματογράφου. Πολλοί απ’ αυτούς, όπως ο Κλαρκ Γκέιμπλ, ο Γκάρι Κούπερ και ο Τζέιμς Στιούαρτ, εδραίωσαν την εικόνα τους μέσα απ’ τους ρόλους που έπαιξαν στις ταινίες του. Μάλιστα, στα τέλη της δεκαετίας του ’30, ο Κούπερ και ο Στιούαρτ είχαν δεχτεί ρόλους σ’ έργα του Κάπρα χωρίς καν να διαβάσουν το σενάριο – η απόλυτη αναγνώριση για ένα σκηνοθέτη.

Ο Κάπρα ζητούσε από τους πρωταγωνιστές και τις πρωταγωνίστριές του να μην μακιγιάρονται και να ντύνονται όπως και στην καθημερινή ζωή τους. Σιχαινόταν τις μανιέρες και ζητούσε από τους ερμηνευτές του να μην φωνάζουν, να μιλάνε χαλαρά, φιλικά και να να μην σφυροκοπούν τους θεατές, αλλά να λένε με φυσικότητα τις ατάκες τους. Έκανε ελάχιστες πρόβες, για να μην κουραστούν οι ηθοποιοί και χάσουν τη φρεσκάδα τους. Ήθελε να μοιάζουν με «αληθινούς ανθρώπους, που μιλούν σαν αληθινοί άνθρωποι». Επέμενε πως ήταν ευθύνη του σκηνοθέτη να κάνει τους ηθοποιούς να μπουν στο πετσί του ρόλου τους. «Δεν υπάρχουν κακοί ηθοποιοί», ισχυριζόταν, «μονάχα κακοί σκηνοθέτες». Ελάχιστοι κινηματογραφιστές κατάφεραν να εκμαιεύσουν τέτοιον αυθορμητισμό από τους ηθοποιούς τους. Ο Κάπρα, πραγματικά, λες και τους χάιδευε με την κάμερά του. «Όσο μικρός κι αν είναι ο ρόλος», έλεγε, «αντιμετωπίζω όλους τους ηθοποιούς μου σαν σταρ».

Τελευταία του ταινία ήταν «Η κόμισσα και ο γκάνγκστερ» (A pocketful of miracles) του 1961 με την Μπέτι Ντέιβις και τον Γκλεν Φορντ, η οποία αποτελεί επανεκτέλεση της ταινίας Κυρία για μια μέρα (Lady for a Day,1933). Το 1982 το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου τον τίμησε με βραβείο προσφοράς στην 7η τέχνη. Πέθανε στον ύπνο του το 1991 σε ηλικία 94 χρονών.

Δείτε στο παρακάτω βίντεο την ταινία του Φρανκ Κάπρα «Δε θα τα πάρεις μαζί σου» (1938)

Πηγή εικόνας εξωφύλλου protagon.gr